زمین شناسی مهندسی
مقدمه
زمین شناسی مهندسی یکی از شاخه های کاربردی علم زمین شناسی است که به بررسی ویژگی ها، ساختار و رفتار زمین با هدف کمک به پروژه های عمرانی و مهندسی می پردازد.
این رشته به مهندسان کمک می کند تا از ویژگی های زمین در طراحی و ساخت سازه ها و پروژه های عمرانی استفاده کنند.
تاریخچه
از قرن ها پیش معماران و سازندگان بناها بر این نکته معنرف بودند که برای جلوگیری از نشست، کج شدن یا فرو ریختن ساختمان هایشان محتاج آگاهی از شرایط زمین هستند. البته ساختمان های قدیمی همواره با توجه به تجربیات سازنده بنا و اغلب به روش آزمون و خطا احداث می شدند.
با پیشرفت تمدن ها در روم و یونان باستان، شناخت مصالح و زمین در اولویت قرار گرفت.
در قرن بیستم و همچنین در حال حاضر، با رشد سریع شهرها و ساخت سازه های عظیمی مثل سدها، جاده ها و تونل ها، به عنوان یک رشته تخصصی مطرح گردید.
گرایش های زمین شناسی مهندسی
زمینشناسی مهندسی حوزه های مختلفی را پوشش می دهد، ازجمله:
- زمین شناسی ساختمانی: بررسی شکستگی ها، گسل ها و چین خوردگی ها.
- مکانیک سنگ و خاک: بررسی رفتار مکانیکی مواد زمین.
- ژئوتکنیک: ترکیبی از زمین شناسی و مهندسی برای بررسی پایداری و ظرفیت باربری خاک و سنگ.
- زمین شناسی زیست محیطی: بررسی اثرات فعالیت های مهندسی بر محیط زیست.
- نقشه برداری زمین شناسی مهندسی: تهیه نقشه هایی برای نمایش ویژگی های زمین.
زمین شناسان مهندسی برای بررسی و تحقیق از ابزارها و روش های گوناگونی استفاده می کنند، مانند:
حفاری های اکتشافی برای نمونه های برداری از خاک و سنگ
آزمایش های مکانیکی بر روی نمونه ها
تصویربرداری ماهواره ای و عکس برداری هوایی
استفاده از دستگاه های ژئوفیزیکی برای بررسی لایه های زیرسطحی
در نتیجه می توان گفت این دانش علم قدیمی و سابقه داری است. به طور کلی انسان از ابتدا همیشه به دلیل اینکه همیشه غذای خود را از زمین تهیه می کرده. و در سطح آن زندگی خود را می گذرانده، در مورد آن کنجکاو بوده است.
بنابراین وقوع حوادث ناگواری مانند زلزله، آتشفشان، طوفان، سیل و نظایر آن که همیشه مسبب خسارات مالی و جانی زیادی میشده و انسان را به این وا میداشت که به دنبال علل این حوادث باشد و تا حد امکان از وقوع آن جلوگیری و یا حتی آن را پیش بینی کند.
هدف اصلی این رشته درک محیط زمینشناسی بر سازه های مهندسی و ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش یا رفع مخاطرات احتمالی است. یعنی این رشته از علوم زمین برای حل مشکلات مهندسی استفاده می کند. تا سازه ها با در نظر گرفتن شرایط زمینشناسی محل احداث به طور کامل ایمن و کارآمد طراحی و اجرا گردند.
